Rus tili hám ádebiyatı kafedrası

 

Kafedra baslig’i Xodjaniyazova Aygul Aytmuratovna
 Telefon: (+998-61) 229-40-98
 e-mail: aygul1671@gmail.com
 Veb-sayt:  


Qısqasha tariyxıy maǵlıwmat.
 Eńdáslep rus tili hám ádebiyatı kafedrası T.G.Shevchenko atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik pedagogikalıq institutınıń rus tili hám ádebiyatı fakul’tetiniń quramında iskerligin alıp bardı. Kafedrada Qaraqalpaqstandaǵı birinshi akademiklerdiń biri M.Nurmuxamedov, G.D.Petrov, N.A. Urumbaev, A.A.Azizov, E.Berdimuratov, A.Umarovsıyaqlıprofessorlar lekciya oqıdı.  Rus tili hám ádebiyatı kafedrasınıń professor oqıtıwshıları kóplegen monografiya, ulıwma bilim beriw mektepleri menen akademiyalıq licey hám kolledjlerge arnalǵan sabaqlıq, okıw qollanbalardıń avtorları. Bul tarawda professor E.Berdimuratov, A.Urumbaev, A.U.Umarov, K.M.Koshanov, docentler A.Djaksıbaev, U.Yu.Matkurbanov, Yu.X.Matkurbanov, S.E.Allayarov, B.Xoshanov, T.Xalmuratov, Z.Shamuratova, N.Orımbetova, G.Allamuratova, I.Dil’manov, E.Eshniyazova, N.Turabaeva hám basqalardıń miynetlerin ayrıqsha atap ótiw orınlı.

Talabalar menen islesiw Rus tili hám ádebiyatı kafedrasında talabalar menen islesiw barısında kóplegen tájiriybeli pedagoglar jumıs alıp bardı: L.S.Baeva, T.P.Mulik, Volosatova N.I., Maksyutova M.A., Balakina A.I., M.M.Tursınov, Yu.P.Paljanov,  M.B.Xaytbaev, Abutova G.A., Berdibaev M.A., Abduraxmanova F.K., Kan’yazova G. Hámt.b.

Kafedra baslıǵı lawazımında professor K.M.Koshanov, docentlerT.J.Xalmuratov, G.J.Allamuratova, N.B.Orımbetova,  E.N.Eshniyazovalar islegen bolsa, házirgi waqıtta p.i.k., dosent A.A.Xodjaniyazova kafedra baslıǵı lawazımında islep atır.

Kafedranıń jańalıqları. Kóp jıllıq jumıstıń nátiyjesinde kafedra aǵzaları tárepinen 2010-jılı Tashkentte 25000 sóz hám sóz dizbeklerinen «Russha-qaraqalpaqsha sózlik» baspadan shıǵardı, bul iste Ekinshi dún’ya júzlikurıs veteranı A.Turabaevtıń hám avtorlar kollektiviniń f.i.k.K.Seitova, prof K.Koshanov, doc.B.Xoshanov, f.i.k.K.Saparov, úlken oqıtıwshı Z.Turabaevalardıń miynetlerin aytıp ótsek boladı.

Ilimiy konferenciyalar. Kafedranıń professor-oqıtıwshılar kollektivi Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutı tárepinen shólkemlestiriletuǵın, Respublika kólemindegi hár qıylı konferenciyalarda belsene qatnasadı. Bunnan tısqarı bul jámáát aǵzaları Xalıqaralıq ilimiy-teoriyalıq, ámeliy konferenciyalarda da bayanatları menen qatnasadı. Máselen, prof.Koshanov K.M.ilimiy bayanatları menen Moskva, Minsk, Omsk, Magnitogorsk, Tashkent, Buxara, Urgench hámt.b. kalalarda ótkerilgen konferenciyalarda bayanatları menen, docentler Xalmuratov T.J., Shamuratova Z.,Allamuratova G.J. Moskva, Tashkent, Samarkand, Buxara, Djizak, Urgench, úlken okıtıwshı Turabaeva Z.A. – Buxara qalasında ótkerilgen konferenciyalarda bayanatları menen qatnastı.

Magistratura.  2018-2019 oqıw jılınan baslap «Rus tili hám ádebiyatı» kafedrasi bazasinda  magistratura boliminde rus tili ham adebiyati qaniygeligi ashıldı.

Mámleketlik stipendiatlar.  2015-2016 okıw jılında rus tili hám ádebiyatı bakalavr tálim baǵdarınıń 4 kurs talabası A.Bektursınova Prezident stipendiyasına, al usı tálim baǵdarınıń 3 kurs talabası B.Berdimuratova–Ájiniyaz atındaǵı stipendiyaǵa sazawar boldı. Al 2016-2017 okıw jılında  rus tili hám ádebiyatı tálim baǵdarınıń 2 kurs talabası D.Usnatdinova «Kamolot»stipendiyasına miyassar boldı. 2019-2020 okıw jılında rus tili hám ádebiyatı magistratura tálim baǵdarınıń 1 kurs talabası S.Maxambetova Amerika hukimetinin grant stipendiyasin qolga  kiritti.

Kafedra belsendileri. Búgingi kúni rus tili hám ádebiyatı kafedrasında tájiriybeli professor-oqıtıwshılar jumıs islemekte. Prof. K.M.Koshanov, doc. Z.A.Shamuratova, doc. T.J.Xalmuratov,doc.N.B.Orımbetova,doc.G.J.Allamuratova, doc.I.O.Dil’manov, dos. A.A.Xodjaniyazova, f.i.k. N.A.Turabaeva, f.i.k. S.A.Elmuratova,úlken okıtıwshılar: M.I.Grigor’eva, M.M.Tursınova, G.K.Genjebaeva, N.M.Mambetaminov hám t.b. Fakul’tetler aralıq toparlarda kafedranıń N.A.Ryabikina, Z.A.Turabaeva, G.J.Tolegenova, G.K.Koshanova,R.A.Abdullaeva, A.A.Zarimbetov, Yu.M.Shamshetova, N.K.Abdiganiyevlar  sabaq oqıtadı.

Ilimiy darejeli oqitiwshilar:

Қощанов Қутлымурат Моятдинович, филология илимлериниң кандидаты, профессор. 1951 жылы 21 январда Кегейли районында туўылған. 1974 жылы Қаракалпақ мəмлекетлик педагогикалық институтын питкерген. Қəнийгелиги – филолог, рус тили ҳəм əдебияты оқытыўшысы. 1978 жылы «Русско-интернациональная лексика как источник обогащения словарного состава каракалпакского языка» атамасында кандидатлық диссертациясын жақлады.  Илимий қызығыўшылық тараўлары – тиллердиӊ ɵз-ара байланысыў процесси, терминология, ономастика, социолингвистика. Қ.Қощанов 50ден аслам  монография, жоқары оқыў орынлары, мектеп ҳəм колледжлерге арналған сабақлық, оқыў-қолланба ҳəм басқада китаплар авторы. Мəмлекетимиз ҳəм сырт ел илимий журналларында 250ден аслам илимий-методикалық мақалалары жəрияланған. Қ.Қощанов Ѳзбекстан Республикасы Хүрмет жарлығы, Ѳзбекстан Республикасы билимлендириў ағласы, Ѳзбекстан Республикасы Жоқарғы  хəм орта арнаўлы билимлендириў министрлиги Хүрмет жарлықлары менен сыйлықланған. 1989 жылдан «Илим хəм жəмийет» ЖАК журналы редколлегия ағзасы.

Шамуратова Зульфия Аметовна, филология илимлериниң кандидаты, доцент. 1952 жылы 29 майда Нɵкис қаласында туўылған. 1975 жылы ол Ташкент мəмлекетлик университетин тамамлаған. Қəнийгелиги – филолог, рус тили ҳəм əдебияты оқытыўшысы. 1992 жылы «Каракалпакская литературная критика. Проблемы зарождения и становления» темасында кандидатлық диссертациясын жақлаған. Илимий қызығыўшылық тараўы – хəзирги əдебияттаныў, фольклористика.  З.Шамуратова 10 артық монография ҳəм методикалық қолланба, 100ге жақын илимий-методикалық мийнетлердиң авторы.

Халмуратов Тажетдин Жумашевич, филология илимлериниң кандидаты, доцент. 1956 жылы 4 августта Нɵкис қаласында туўылған. 1980 жылы Нɵкис мəмлекетлик университетин тамамлаған. Қəнийгелиги – филолог, рус тили ҳəм əдебияты оқытыўшысы. 1994 жылы  «Бессоюзные сложные предложения однородного состава современного русского языка в аспекте проблемы тождеств и различий» атамасында кандидатлық диссертациясын жақлады. Ҳəзир ўақытта Т.Халмуратов «Бессоюзные сложные предложения в разносистемных языках» атамасында докторлық диссертациясын даўам етпекте. Т.Халмуратов Ѳзбекстан Республикасы халық билимлендириў министрлиги ҳəм институттын ҳүрмет жарлығы менен сыйлықланған, сондай-ақ, Қаракалпақстан Республикасы халық билимлендириў ағласы, Ѳзбекстан Республикасы халық билимлендириў ағласы сияқлы атақларды колға кириткен. Ол 30ға жақын илимий, илимий-методикалық жумыслардың авторы.

Орымбетова Нигара Бердимуратовна, филология илимлериниң  кандидаты, доцент. 1961 жылы 23 августта Нɵкис қаласында туўылған. 1983 жылы Нɵкис мəмлекетлик университетин тамамлаған. Қəнийгелиги – филолог, рус тили ҳəм əдебияты оқытыўшысы. 2001 жылы «Проблема характера в современном каракалпакском романе (1980 годы)» атамасында кандидатлық диссертациясын жақлады. Илимий қызығыўшылық тараўы –  методология. Н.Орымбетова 10-нан аслам илимий-методикалық мийнетлер ҳəмде 50ге жақын илимий мақалалардың авторы.

Дильманов Илья Оракбаевич, филология илимлериниң кандидаты, доцент. 1962 жылы 15 сентябрде Кегейли районында туўылған. 1990 жылы М.Улугбек атындағы Ѳзбекстан миллий университетин тамамлаған.   Қəнийгелиги – филолог, рус тили ҳəм əдебияты оқытыўшысы. 2005 жылы «Особенности интерпретации национального своеобразия при переводе эпических произведений с родственных языков» атамасында кандидатлық диссертациясын жақлады.  Илимий қызығыўшылық тараўы – əдебияттаныў, фольклористика ҳəм аўдармашылық. И.Дильманов 100ге жакын илимий, илимий-методикалық мийнетлердиң авторы. Ѳзбекстан Республикасы Президенти жанындағы мəмлекет басқарыў академиясыныӊ питкериўшиси. Ѳзбекстан Журналистлер аўқамының ағзасы. «Шухрат» медали, сондай-ақ, Қарақалпақстан Республикасы  Жоқарғы Кеӊесиниң Ҳурмет жарлығы менен сыйлықланған. Қаракалпақстан Республикасы халық билимлендириў ағласы.

Ходжаниязова Айгуль Айтмуратовна, педагогика илимлериниң кандидаты, доцент. 1971 жылы 16 январда Нɵкис қаласында туўылған. 1988 жылы Тамбов мəмлекетлик педагогикалық институтында оқыўын баслаған болса, 1993 жылы Нɵкис мəмлекетлик педагогикалық институтында тамамлаған. Қəнийгелиги – филолог, рус тили ҳəм əдебияты оқытыўшысы. 2007 жылы «Модели уровня знаний по русскому языку на основе тестирования как средство повышения качества учебно-воспитательного процесса (на материале школ Республики Каракалпакстан)» атамасында кандидатлық диссертациясын жақлаған. Илимий қызығыўшылық тараўы – методология. Айгуль Ходжаниязова 100ге жақын илимий-методикалық мийнетлердиң авторы. Солардың ишинде 3 монография, 1 китап, 20 оқыў-методикалық қолланба. 2019 жылдан Айгуль Ходжаниязова рус тили ҳəм əдебияты кафедрасы баслығы лаўазымында ислеп кетип атыр.

Ешниязова Эльмира Наурызбаевна, филология илимлериниң кандидаты, улкен оқытыўшы. 1970 жылы 10 майда Нɵкис қаласында туўылған. 1991 жылы Нɵкис  мəмлекетлик институтын (хəзирги ҚМУ) тамамлаған. Қəнийгелиги – филолог, рус тили ҳəм əдебияты оқытыўшысы. 2001 жылы «Лирика Т.Матмуратова (идейно-тематические, жанровые и художественные своеобразия)» атамасында кандидатлық диссертациясын жақлады. Илимий қызығыўшылық тараўы – методология. Э.Ешниязова 5 илимий-методикалық қолланба, 50ге жақын илимий мақалалалар авторы.

Алламуратова Гулсанем Жалгасбаевна, филология илимлериниң кандидаты, доцент. 1969 жылы 28 сентябрде Нɵкис қаласында туўылған. 1991 жылы Қаракалпақ мəмлекетлик университетин тамамлаған. Қəнийгелиги – филолог, рус тили ҳəм əдебияты оқытыўшысы. 1997 жылы «Типология художественного воплощения исторической личности и действительности в произведениях В.Пикуля» атамасында кандидатлық диссертациясын жақлады. Илимий қызығыўшылық тараўы – заманағой педагогикалық технологиялар, хəзирги əдебий процесс. Г. Алламуратова бир қатар монографиялар, 30ға жақын қолланба, методикалык жумыслар, республика ҳəм сырт еллеринде жарияланған 90ға жақын мақалалар авторы.

Турабаева Назира Айтмуратовна, филология илимлериниң кандидаты, улкен оқытыўшы. 1972 жылы 9 сентябрде Нɵкис қаласында туўылған. 1994 жылы Нɵкис мəмлекетлик педагогикалық институтын тамамлаған. Қəнийгелиги – филолог, рус тили ҳəм əдебияты оқытыўшысы.  2008 жылы  «Влияние узбекского языка на развитие лексики каракалпакского языка» атамасында кандидатлық диссертациясын жақлады. Илимий қызығыўшылық тараўы – тиллердиң салыстырмалы типологиясы. Н.Турабаева  2 оқыу-методикалық қолланбаның бирлескен авторы, 25ке жақын илимий мақала ҳəм тезислердиң авторы.  

Ельмуратова Саёра Абыллаевна, филология илимлериниң кандидаты, улкен оқытыўшы. 1981 жылы 1 январда Нɵкис қаласында туўылған. 2004 жылы М.Улугбек атындағы Ѳзбекстан миллий университетин тамамлаған. Қəнийгелиги – филолог, рус тили ҳəм əдебияты оқытыўшысы. 2011 жылы «Система и функционирование словообразовательных категорий конкретных существительных в современном русском языке» атамасында кандидатлық диссертациясын жақлады.  Илимий қызығыўшылық тараўы – лингвистика: рус тили. С.Ельмуратова 2 илимий қолланба, 1 монография, республика ҳəм сырт еллеринде жарияланған 20ға жақын  мақалалар авторы.  

 

Partner joqarı okıw orınları. Rus tili hám ádebiyatı kafedrası qanigeleri Ózbekistannıń kóplegen joqarı oqıw orınları menen birgelikte jumıs alıp baradı, máselen, Nizamiy atındaǵı TMPU, Mırza Ulugbek atındaǵı Milliy universitet, Ózbekistan mámleketlik jáhan tilleri universiteti, bunnan tısqarı sırt  el joqarı oqıw orınları menen baylanısları bar, máselen, Moskva mámleketlik pedagogikalıq universitet, Rossiya xalqlar dosliǵi universiteti, Evraziya milliy universiteti (Kazaqstan).

Rus tili hám ádebyatı kafedrasında tayarlanatuǵın qanigeler:

  • Rus tili hám ádebiyatı bakalavr tálim baǵdarı;
  • Rus tili hám ádebiyatı ózge tilli toparlarda bakalavr tálim baǵdarı;